Iedereen gaat anders om met een crisissituatie. Waar de een direct in de actiestand schiet, voelt een ander zich verlamd en ontkent een volgende de ernst van de situatie. Als leider ben je echter niet alleen verantwoordelijk voor je eigen gedrag, maar ook voor je team. Hoe toon je leiderschap in crisistijd, hoe kun je het best omgaan met een crisis zoals de huidige corona crisis en hoe zorg je dat je deze zo goed mogelijk door komt. Zodat je na deze nare en ingrijpende periode in staat bent om nieuwe kansen te grijpen.
De grote onzekerheid, de impact van gebeurtenissen en het telkens weer opnieuw beschikbaar komen van nieuwe informatie maakt deze crisis een complexe uitdaging voor leiders. Het vraagt leiderschap in crisistijd door middel van een flexibele leiderschapsstijl.
Een leiderschapsstijl waarin je aan de ene kant glashelder bent naar je team over de situatie, te nemen acties en besluiten. En waarin je aan de andere kant jezelf kwetsbaar opstelt, je verdiept in wat je medewerkers bezighoudt en wat ze nodig hebben en waarin je medewerkers uitnodigt om hun kennis te delen. Een leiderschapsstijl waarmee je zowel taakgericht als relatiegericht leiding geeft, zodat je maximaal invloed kunt uitoefenen op de complexe situatie die op jullie afkomt.
Hoe ziet dat er dan precies uit?
Leiderschap in crisistijd
1: Blijf communiceren
Juist nu is het van belang om verbinding met je medewerkers te behouden. Je hebt je team hard nodig! Wees eerlijk over de situatie waarin de organisatie zich bevindt en wat dat voor medewerkers betekent. Deel beschikbare informatie, communiceer regelmatig en blijf dat doen, ook slecht nieuws, en ook als je nog niet alle informatie hebt. Mensen vertrouwen je als je helder bent over wat je weet, welke beslissingen je neemt en waarom.
2: Neem besluiten ondanks onzekerheid
Ondanks dat je maar 50% of soms minder van de benodigde informatie hebt, zul je toch beslissingen moeten nemen. Niet handelen omdat je nog niet alle informatie hebt is geen optie. Maar je hoeft het niet alleen te doen. Zorg dat je zo snel mogelijk een crisisteam vormt met mensen die in staat zijn om snel in actie te komen en vanuit hun gezichtspunt de juiste informatie met elkaar te delen. Vind oplossingen voor de veiligheid en gezondheid van je mensen, kijk naar je liquiditeit, vaste kosten, continuïteit in werk. Hoe staan jullie ervoor en wat kun je doen om deze zaken zo goed mogelijk te beschermen?
3: Wees open en schep duidelijkheid
Vind je het als leidinggevende lastig om je kwetsbaarheid te tonen? Je verwarring, twijfels, je zorgen? Ontken de ernst van de situatie niet. Toon jezelf als mens. Openheid over je eigen beleving van de situatie geeft je medewerkers ruimte en vertrouwen om ook eigen gevoelens te delen. Jullie kunnen van daaruit samen verder kijken naar mogelijke oplossingen, kansen en tijdelijke maatregelen.
Uiteindelijk zal iedereen gewoon willen weten waar hij of zij aan toe is. ‘Welke regels gelden er, wat verandert er, blijft het bedrijf open of niet? Gaan we thuiswerken? Wat betekent het voor mijn baan, mijn inkomen?’ Spreek je daarover zo tijdig mogelijk uit of deel als hier nog onduidelijkheden over zijn en wanneer je daar een besluit over neemt. Neem vanuit je leiderschap in crisistijd mensen hierin serieus en check ook bij hen wat ze van jou nodig hebben.
4: Benut praktische wijsheid en kennis
Nodig iedereen uit om hun kennis en creativiteit in te zetten. Accepteer het niet als mensen klagen en negativiteit verspreiden, maar luister wel naar hun zorgen. Vaak zijn ze zich niet bewust van hun eigen invloed op dingen, of zijn ze gewoon bang. Laat mensen meedenken over oplossingen vanuit hun praktische blik, hun expertise. Dat creëert draagvlak en begrip.
Denk niet te snel dat mensen ergens geen verstand van hebben of niet mee kunnen denken. Juist meedenken zorgt voor begrip en motivatie om zich aan nieuwe regels te houden of zich bij beslissingen neer te leggen. En mochten jullie er samen niet uitkomen: schroom dan niet om tijdig hulp van externe experts uit je netwerk te vragen. Durf te vragen!
5: Geef het goede voorbeeld
Belangrijk voor goed leiderschap in crisistijd is het zorgen voor je eigen gezondheid: eet goed, beweeg en slaap goed. Ga niet over je grenzen heen. Jij bent de leidinggevende, niet superman of superwoman. Alleen als je goed voor jezelf zorgt, kun je ook voor anderen zorgen. Daarmee geef je ook het goede voorbeeld. Neem je gevoelens serieus, maar relativeer ook. Het is okay als jij het gevoel hebt dat je nu geen controle hebt op de situatie, of als je de druk op je schouders voelt dat de toekomst van jouw organisatie van jou afhangt.
Laat je echter niet leiden door angst. Angst is geen goede raadgever. Realiseer dat deze tijd van leiderschap in crisistijd ook weer overgaat en richt je vooral – samen met je mensen – op wat nu wél mogelijk is.
6: Zie de mogelijkheden en benut kansen
Wat kun je vanuit je leiderschap in crisistijd nu al ondernemen? Misschien is je organisatie nu gesloten. Kun je die tijd benutten om plannen te maken waar jullie eerder door de drukte niet aan toekwamen? Kunnen jullie cursussen doen en zo expertise opdoen die straks voor nieuwe mogelijkheden zorgt? Waar hebben klanten nu en straks behoefte aan? Kortom: kijk naar wat wél kan en accepteer wat nu even niet mogelijk is.
Grijp vanuit je leiderschap in crisistijd deze crisis aan om samen na te denken over de betekenis van jullie organisatie en wat jullie willen betekenen in de nieuwe maatschappij die zich straks ontwikkelt. Zowel voor huidige als voor nieuwe klanten.
Tenslotte: Je hebt vanuit je leiderschap in crisistijd geen controle op de gebeurtenissen die door de corona-crisis op jouw organisatie afkomen, maar wel op hoe jij daar samen met jouw team op reageert!
>> Hulp nodig bij leiderschap in crisistijd? Neem contact op.
